Nagłe wstrzymanie przyjmowania wniosków dotacyjnych w programie Czyste Powietrze - 28.11.2024

2024-11-29

28 listopada 2024r NFOŚiGW ogłosił wstrzymanie przyjmowania nowych wniosków o dotacje w programie Czyste Powietrze i o godzinie 14 zablokował generator składania wniosków. Tego dnia również odbyła się konferencja prasowa NFOŚiGW na której zarząd poinformował że powodem wstrzymania przyjmowania wniosków w ramach programu Czyste Powietrze jest konieczność reformy zasad programu i konieczność nadrobienia zaległości w weryfikacji około 160-200 tys. zaległych wniosków (w tym roku przyjmowano ok 6000 wniosków tygodniowo). Decyzja o wstrzymaniu została podjęta, z powodu nadużyć środków publicznych na dużą skalę.

Nabór „standardowych” wniosków zostanie wznowiony wiosną 2025 r., a od połowy grudnia 2024r. będą przyjmowane wnioski z terenów dotkniętych powodzią we wrześniu 2024r. 


Finansowanie części Czystego Powietrza:

Teraz: 14 mld KPO (Krajowy Plan Odbudowy) – pieniędzy wystarczy na 12 miesięcy - 18 miesięcy
Dodatkowe 7,6 mld z programu UE Fenix
W trakcie procedury aplikacyjnej jest wniosek o 10 mld z EBI

Zmiany w zreformowanym programie, które zostaną uruchomione wiosną 2025 roku, ogłoszone wczoraj podczas konferencji prasowej. (spotkanie rozpoczyna się w 16 minucie nagrania)
1. Wprowadzenie maksymalnej ceny jednostkowej poszczególnych źródeł ciepła.
2. Zaliczka nie będzie przelewana na rachunek wykonawcy.
3. Poziom prefinansowania obniżony do 20% z wpłatą na rachunek celowy.
3. Zaprzestanie dotowania kilku budynków należących do tego samego właściciela.
5. Dotacja w grupie 3 beneficjentów (z 100% dofinansowaniem dla najuboższych) tylko dla beneficjentów którzy są nieprzerwanie właścicielem budynku w ciągu ostatnich trzech lat (celem jest wyeliminowanie „patologicznej” procedury przepisywania domów na innych właścicieli)
6. Wdrożenie tzw. „Operatorów” czyli osób do pomocy w poprawnym przygotowaniu wniosków o dotację (celem jest usprawnienie weryfikacji wniosków poprzez poprawę ich jakości w momencie aplikowania)
7. Nieobowiązkowa Lista ZUM dla audytorów i wykonawców z możliwym zwiększeniem maksymalnego kosztu kwalifikowalnego audytów energetycznych
8. Obowiązek ubezpieczenia OC wykonawcy
9. Więcej kontroli (do 10% rewidowanych umów)
10. Wdrożenie nowego centralnego systemu informatycznego
11. Wymóg określonego standardu budynku (np. <120 kWh/m2/a). W budynkach o gorszym standardzie najpierw będzie trzeba wykonać działania termomodernizacyjne, a w dalszej kolejności wymianę źródła ciepła).

Konferencja prasowa: „Reforma programu Czyste Powietrze”

Harmonogram konsultacji nowego regulaminu programu Czyste Powietrze:

X.2024 pierwsze konsultacje (był tam PORT PC). Spodziewane jest wdrożenie wielu zmian proponowanych podczas tych konsultacji.
XII. Konsultacje końcowe 2024

 

Podsumowanie

W Polsce nadal mamy ponad 3 miliony starych kotłów na paliwa kopalne, które powinny być wymienione w ciągu najbliższych 3-4 lat, co wynika z zaostrzenia norm powietrza i ustaw antysmogowych. W pierwszej fazie programu Czyste Powietrze trwającego od 2018r. do 2024r. złożono ok 1 mln wniosków o dotację na działania termomodernizacyjne i wymianę kotła na paliwo stałe i podpisano ok 800 tysięcy umów z czego zrealizowano ok 400 tysięcy inwestycji. To efekty osiągnięte w ciągu 6 lat. Niewątpliwie pozostała nam znaczna większość kotłów, które będą musiały zostać wymienione. Niewątpliwie też potrzebne są zmiany w programie Czyste Powietrze, ale czy wstrzymywanie przyjmowania wniosków z dnia na dzień bez szerokiej komunikacji, ale przede wszystkich bez ogłoszenia nowych zasad było dobrą decyzją? Czy tzw. „uszczelnienie listy ZUM” w kwietniu 2024r. poprzez wymóg wykonania badań laboratoryjnych pomp ciepła, nawet tych pomp ciepła których jakość potwierdza certyfikat jakości jak np. HP Keymark czy EHPA Q wydany również na podstawie badań w akredytowanych laboratoriach, przyniosło rzeczywiście oczekiwane przez wszystkich wyeliminowanie produktów niskiej jakości i złego doboru urządzeń do wymagań budynku? To się okaże.